Wystawa jest próbą refleksji nad rolą religii w życiu zesłanych. Poprzez deportację zmuszeni zostali do funkcjonowania w systemie zakładającym walkę z wszelkimi przejawami kultu religijnego. Sowieccy decydenci od początku istnienia ZSRS przystąpili do agresywnej działalności antywyznaniowej. Ich celem było wyrugowanie wiary z życia wszystkich mieszkańców imperium sowieckiego. Szczególnego rodzaju represje dotknęły osoby duchowne, które traktowano jako najgroźniejszych przeciwników systemu. 

Wbrew staraniom władz komunistycznych, głęboka wiara i często jedynie substytut praktyk religijnych pomagały tysiącom deportowanym zachować nadzieję i przetrwać. Czynności obrzędowe koncentrowały się wokół rzeczy stanowiących namiastkę dobra i szczęścia – Boga, w okrutnej zesłańczej rzeczywistości. Dlatego nawet wykonane ręcznie z najprostszych dostępnych materiałów przedmioty religijne dla Sybiraków posiadały (i posiadają nadal) ogromną wartość emocjonalną. Jednym z takich zesłańczych zabytków jest prezentowany na wystawie ryngraf patriotyczny Olgi Jaworowskiej, deportowanej 10 lutego 1940 roku z Białegostoku. Na stalowej tarczy wytłoczony został orzeł w koronie, a za pomocą nitów przymocowano płaskorzeźbę Matki Boskiej z Dzieciątkiem. U stóp orła na szarfie znajduje się napis „Pod Twoją obronę uciekamy się”.  

 Tytuł wystawy zaczerpnięto natomiast z niematerialnego dziedzictwa Sybiru – relacji Leokadii Orlickiej (w zbiorach Muzeum Pamięci Sybiru). Jej rodzinę aresztowano 20 czerwca 1941 roku. O świcie do ich domu weszli rosyjscy żołnierze i jeden cywil, przy okazji bezczeszcząc znajdujące się w nim obiekty kultu religijnego. Przed wyjściem matka kazała nam klęknąć i głośno zaczęła odmawiać „Pod twoją obronę…”. Potem zdjęła ze ściany krucyfiks i podała nam do pocałowania. Cywil wyrwał go matce z rąk, z rozmachem przełamał go na kolanie i rzucił na podłogę. Czekałem na cud, że za taką profanację spotka go natychmiast kara Boża, ale widocznie mój Bóg był cierpliwy… – wspominała po latach pani Leokadia. Jej słowa („Mój Bóg był cierpliwy…”) stały się mottem wystawy, gdyż stanowią esencję relacji Sybiraków względem Boga, przedmiotów kultu religijnego, okrutnego losu i ludzi, którzy im go zgotowali.

Wystawie towarzyszy panel dyskusyjny z udziałem księdza profesora Romana Dzwonkowskiego oraz księdza profesora Tadeusza Krahelapt. Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRS 1917-1988, Muzeum Pamięci Sybiru, ul. Sienkiewicza 26, 
13 grudnia 2017 r. godz. 15.00.

Wystawa została przygotowana przez Muzeum Pamięci Sybiru.

Autorzy wystawy: Piotr Popławski, Monika Szarejko, Magdalena Zięckowska-Tuchlińska

Kurator wystawy: Piotr Popławski,