Na pierwszy z cyklu koncertów barokowych zaprasza Paweł Kotla, kierownik artystyczny i pierwszy dyrygent Opery i Filharmonii Podlaskiej – dziękuje on także naszym melomanom za pierwszy wspólny rok w Operze i Filharmonii Podlaskiej:

https://www.youtube.com/watch?v=3Mzb1jOdhlE

Kwintet D-dur na flet, obój, skrzypce, wiolonczelę i klawesyn Johanna Christiana Bacha, to przeuroczy cykl w stylu galant, o trzyczęściowej budowie charakterystycznej dla wczesnoklasycznych sonat i symfonii: Allegro – Andantino – Allegro assai. Carl Philipp Emanuel o muzyce swojego młodszego o pokolenie brata mówił: „jednym uchem wchodzi, drugim wychodzi, zostawiając puste serce”. Serce puste, bo rozpaczliwie wołające? Czy może serce lekkie po zrzuceniu ciężaru?

Muzyką, która pozwala odpocząć, zrzucić ciężar z serca, była barokowa suita. Suity określane były czasem tak, jakby były potrawą, albo jakby towarzyszyć miały uczcie. Stąd nazwa „Tafelmusik” – muzyka stołowa. Tak określił swoje utwory Georg Philipp Telemann. W roku 1733 opublikował osiemnaście utworów w trzech seriach. Są to suity o różnej obsadzie, z silną pozycją instrumentów dętych. Kwartet G-dur na flet, obój, skrzypce i basso continuo pochodzi z I serii. Jest pięcioczęściowy (I. Largo, II. Allegro, III. Largo – Vivace, IV. Moderato – Vivace, V. Grave – Vivace). To tę muzykę proponował Paul Barz w sztuce „Kolacja na cztery ręce” przy serwowaniu dań – ostryg, ślimaków à la Colbert – dań, które przyprawiały o zawrót głowy widzów w Teatrze STU w Krakowie (spektakl z Janem Nowickim w roli Jerzego Fryderyka Händla, Jerzym Bińczyckim jako Bachem i Janem Peszkiem w roli Händlowskiego służącego, Schmidta). Teatr Telewizji ze spektaklem Kazimierza Kutza z Januszem Gajosem (Bach), Romanem Wilhelmim (Händel) i Jerzym Trelą (Schmidt) przynajmniej zapachem dań nie kusił, ale i tak prezentowały się przepięknie – jak w malarstwie holenderskim.

Dzieła Telemanna drukowano w całej Europie – w Lipsku, Berlinie, Amsterdamie, Londynie. W Paryżu opublikowanych zostało tuzin kwartetów w dwóch woluminach: z 1730 i 1738 roku. Nasz dzisiejszy VI Kwartet paryski e-moll TWV 43:e4 pochodzi z tej nowszej edycji. Telemann poszczególnym częściom suity nadaje tytuły nie związane z nazwami tańców, ale określające charakter emocjonalny rozdziałów utworu. Części Suity – Kwartetu e-moll Telemanna toPreludium (które ma być grane według uznania, jakby improwizowane), Gay (wesoła część), Gracieusement (wdzięczna), Distrait (roztargnienia), Modéré(umiarkowana).

Magdalena Gajl

KONCERT BAROKOWY

MAGIA WIECZORÓW DAWNEGO LIPSKA

20 STYCZNIA 2017

SALA KONCERTOWA | UL. PODLEŚNA 2 | godz. 19:00

Johann Sebastian Bach (1685–1750)

Sonata triowa G-dur BWV 1038 na flet, skrzypce i basso continuo

I. Largo

II. Vivace

III. Adagio

IV. Presto

Johann Christian Bach (1735–1782)

Kwintet D-dur W.B76 na flet, obój, skrzypce, wiolonczelę i klawesyn obbligato

I. Allegro

II. Andantino

III. Allegro assai

Johann Sebastian Bach (1685–1750)

Sonata triowa „Sonata sopr'il Soggetto Reale” z „Musikalisches Opfer” BWV 1079 na flet, skrzypce i basso continuo

I. Largo

II. Allegro

III. Andante

IV. Allegro

***

Georg Philipp Telemann (1681–1767)

Sonata triowa B-dur TWV 42:B1 na obój, skrzypce i basso continuo

I. Vivace

II. Siciliana

III. Allegro

VI Kwartet paryski e-moll TWV 43:e4 na flet, skrzypce, wiolonczelę i basso continuo

I. Prélude. A discrétion – Très vîte – A discrétion

II. Gay

III. Vîte

IV. Gracieusement

V. Distrait

VI. Modéré

Tafelmusik, cz. I: Kwartet G-dur TWV 43:G2 na flet, obój, skrzypce, wiolonczelę i basso continuo

I. Largo

II. Allegro

III. Largo – Vivace

IV.Moderato – Vivace

V. Grave – Vivace

Aureliusz Goliński skrzypce

Paweł Książkiewicz flet

Rafael Gabriel Przybyła obój

Maciej Łukaszuk wiolonczela

Małgorzata Sarbak klawesyn

AURELIUSZ GOLIŃSKI

Naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku lat pięciu w klasie swojego ojca, R. Golińskiego. Absolwent Szkoły Muzycznej w Zielonej Górze w klasie prof. S. Hajzera. Jego pasja uprawiania muzyki kameralnej dzięki tym właśnie nauczycielom mogła rozwijać się już od początku edukacji, a możliwość uczestniczenia w pracy kilku kwartetów i orkiestrze kameralnej S. Hajzera ostatecznie zdecydowała o wyborze dalszej drogi artystycznej. Zainteresowanie muzyką dawną wykonywaną na „oryginalnych” instrumentach zrodziło się wskutek zachwytu nowym brzmieniem i kontaktu z muzykami, dzielącymi podobne idee. Od ponad 25 lat muzyka dawna nieustannie inspiruje go do twórczych poszukiwań́, koncentrujących się̨ głównie na zgłębianiu języka dźwiękowego utworów epok wcześniejszych. Już w okresie studiów wraz z przyjaciółmi założył zespół muzyki dawnej Dankwart Consort, a kilka lat później – wraz z żoną Ewą – powołał do życia formację Arte dei Suonatori, której jest dyrektorem artystycznym i koncertmistrzem. W roku 1998, wspólnie z grupą muzyków i muzykologów skupionych wokół zespołu, zapoczątkował cykl regularnych koncertów z udziałem najwybitniejszych artystów z całego świata, zatytułowany „Muzyka dawna – persona grata”. Od tego czasu orkiestra stała się inicjatorem i gospodarzem sześciu festiwali muzyki dawnej w Polsce oraz festiwalu w Kopenhadze. Wydane przez Arte dei Suonatori płyty zdobyły wyróżnienia międzynarodowej krytyki muzycznej: Diapason d’Or, Gramophone Editor’s Choice, Choc du Monde de la Musique, Luister 10, 10 de Repertoire, Classics Today, Classic CD, Prelude Classical Award. Jako koncertmistrz, solista i kameralista ma w swym dorobku liczne koncerty z towarzyszeniem Arte dei Suonatori; wspomniane projekty, obejmujące zarówno dzieła orkiestrowe, jak i kameralne, były prezentowane w całej Europie i Stanach Zjednoczonych. Z zamiłowaniem oddaje się̨ również̇ działalności pedagogicznej, prowadząc od pięciu lat klasę̨ skrzypiec barokowych i muzyki kameralnej w Duńskiej Królewskiej Akademii Muzycznej; w charakterze wykładowcy jest także zapraszany do udziału w kursach i warsztatach poświęconych zagadnieniom muzyki dawnej (Polska, Pekin, Tallin).

PAWEŁ KSIĄŻKIEWICZ

Absolwent warszawskiej Akademii Muzycznej w klasie fletu prof. E. Gajewskiej. W świat muzyki dawnej wprowadzony przez L. Beznosiuk – wybitną flecistkę i pedagog londyńskiej Royal Academy of Music, u której studiował dawne praktyki wykonawcze i grę na flauto traverso (flet barokowy). Jego wiedzę i entuzjazm wyróżnił M. Toporowski, zapraszając do współpracy z grupą Concerto Polacco, z którą artysta związany jest od momentu jej powstania w 1991 roku. Z zespołem tym występował na wielu polskich i europejskich estradach, a w 1993 zdobył wraz z Concerto Polacco nagrodę na konkursie zespołów kameralnych w Melk (Austria). Od 1991 roku jest solistą i kameralistą Zespołu Instrumentów Dawnych Warszawskiej Opery Kameralnej. Szczególnie ceni sobie współpracę z polskimi i zagranicznymi zespołami muzyki dawnej, m.in. z elitarnym L’Ensemble Philidor. Koncertował również z P. Goodwinem i R. Brown. W swoim dorobku ma nagrania archiwalne dla Polskiego Radia (sonaty J.S. Bacha i J.M. Leclaira) i wydawnictw Naxos (G.F. Händel), DUX i Musicon.

RAFAEL GABRIEL PRZYBYŁA

Studiował w Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie oboju prof. J. Kotyczki. Jako stypendysta uczestniczył w wielu kursach muzyki dawnej, kształcąc się pod kierunkiem takich mistrzów oboju barokowego, jak P. Goodwin, A. Bernardini, B. Haynes, F. de Bruine czy K. Ebbinge. We wrześniu 1998 roku rozpoczął specjalistyczne studia podyplomowe w Royal Academy of Music w Londynie w klasie oboju barokowego prof. S. McKenna. W sezonie koncertowym 1999–2000 był pierwszym oboistą Orkiestry Barokowej Unii Europejskiej (EUBO) i uczestniczył w europejskich trasach koncertowych prowadzonych przez R. Goodmana i L.U. Mortensena. Współpracuje z czołowymi zespołami, specjalizującymi się w nurcie wykonawczym z użyciem instrumentów historycznych. Grał z wieloma dyrygentami, m.in. z P. Herreweghem, A. Parrottem, J. Rifkinem, J.C. Malgoire'em czy M. Strynclem. Od kwietnia 2005 roku jest oboistą zespołu Musicae Antiquae Collegium Varsoviense Warszawskiej Opery Kameralnej. Prowadzi klasę oboju barokowego w Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi i Zespole Szkół Muzycznych im. F. Chopina w Warszawie. Uczył także w Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu. Wraz z żoną, dyrygentką i śpiewaczką, B. Bojaryn-Przybyłą, współtworzył Muzyczny Wersal Podlaski – pierwszy tego typu Festiwal Muzyki Dawnej w Białymstoku. Na koncertach tegoż festiwalu publiczność mogła po raz pierwszy usłyszeć wielkie dzieła J.S. Bacha, G.F. Händla, W.A. Mozarta i wielu innych, prezentowane na instrumentach z epoki, w której powstały. Bachowska „Pasja wg św. Jana”, „Mesjasz” G.F. Händla, Msza C-dur „Koronacyjna” i „Nieszpory uroczyste” W.A. Mozarta, a także Wielka Msza h-moll J.S. Bacha zabrzmiały w Białymstoku w nowym świetle i blasku. Wielką Mszę h-moll, wykonaną z okazji stulecia białostockiej Bazyliki Archikatedralnej Wniebowzięcia NMP, poprowadził wybitny brytyjski dyrygent, uprzednio oboista barokowy, P. Goodwin. W latach 2002–2012 pełnił obowiązki organisty i dyrygenta chóru w Parafii Ducha Świętego w Białymstoku, zaś od kwietnia 2013 roku gra i śpiewa dla wspólnoty parafialnej w kościele Krzyża Świętego w Grabówce.

MACIEJ ŁUKASZUK

Wiolonczelista, specjalizuje się w wykonawstwie muzyki dawnej. Prowadzi aktywną działalność koncertową, solową oraz kameralną. W swoim dorobku ma występy z większością znaczących zespołów muzyki dawnej w Polsce. Regularnie współpracuje z Royal Baroque Ensemble, Arte dei Suonatori oraz Orkiestrą Fundacji Akademia Muzyki Dawnej. Przez wiele lat był członkiem Musicae Antiquae Collegium Varsoviense – Zespołu Instrumentów Dawnych Warszawskiej Opery Kameralnej. Jest absolwentem Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie (prof. A. Orkisz – wiolonczela, ad. A. Sapiecha – Międzywydziałowe Studium Muzyki Dawnej), Akademii Muzycznej w Krakowie (ad. T. Kamińska – wiolonczela barokowa) oraz Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie (studia doktoranckie pod opieką prof. M. Zalewskiego).

MAŁGORZATA SARBAK

Absolwentka Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie (prof. L. Kędracki, prof. W. Kłosiewicz, dyplom z wyróżnieniem). W ramach stypendium naukowego studiowała w New England Conservatory w Bostonie (prof. J. Gibbons). Otrzymała także szereg stypendiów na kursy mistrzowskie, współpracując ze światowej sławy muzykami (H. Dreyfus, B. van Asperen, J. Van Immerseel, K. Haugsand, J. Ogg, M. van Delft, R. Hill, W. Kłosiewicz). Stypendystka Akademii w Villecroze i rządu francuskiego. Dokonała nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia, które wytypowało ją do reprezentowania Polski na międzynarodowym konkursie EBU „New Talent” (Bratysława, 2005). Jako solistka koncertowała i nagrywała z Polską Orkiestrą Radiową, Sinfonią Varsovią, Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej, Łódzkiej, Ostrawskiej, Morphing Chamber Orchestra (współpraca z A. Schollem), Arte dei Suonatori podczas wielu festiwali w Polsce i za granicą (m.in. Nantes, Bilbao, Tokio, Berlin). Oprócz klawesynowego repertuaru XVII i XVIII w., interpretuje również dzieła klawesynowej muzyki współczesnej. Dokonała światowych prapremier utworów P. Szymańskiego: „Les Poiriers en Pologne ou une Suite de Pieces Sentimentales de Clavecin faites par Mr Szymanski” (2010) oraz jej dedykowanego „Dissociative Counterpoint Disorder” (2014). W 2015 roku na zaproszenie festiwalu Warszawska Jesień wykonała partię solową w Particie III na klawesyn i orkiestrę symfoniczną (z Orkiestrą Filharmonii Ostrawskiej). W uznaniu za dokonania w dziedzinie wykonawstwa klawesynowej muzyki współczesnej na zaproszenie Międzynarodowej Sesji Naukowej na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina wygłosiła wykład: „Klawesyn dwumanuałowy jako przestrzeń do wielopoziomowej konstrukcji utworów klawesynowych P. Szymańskiego”. Regularnie koncertuje także na oryginalnych instrumentach klawiszowych. Swoje interpretacje dzieł W.A. Mozarta wielokrotnie prezentowała na rzadkich fortepianach tangentowych (Tangentenflügel) z kolekcji w Bad Krozingen i Miltenbergu (Niemcy). Stworzyła muzykę do kilku spektakli teatralnych. W latach 2010–2015 pracowała na Letnich Kursach Metodycznych Muzyki Dawnej w Warszawie. W dorobku ma dwa świetnie przyjęte albumy: 3-płytowy zbiór Partit klawesynowych J.S. Bacha (Clavier-Übung I, BWV 825–830, wytwórnia Lado ABC, 2013), wydany przy wsparciu Narodowego Instytutu Audiowizualnego – pierwszą w Polsce kompletną publikację tych dzieł na klawesynie – a także album z klawesynowymi utworami solowymi (w tym dwiema światowymi premierami nagraniowymi) i Partitą III na klawesyn i orkiestrę symfoniczną P. Szymańskiego (wytwórnia Bôłt Records, 2016).