STANOWISKO KONWENTU MARSZAŁKÓW WOJEWÓDZTW
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

w sprawie:

udziału regionów w tworzeniu Narodowego Planu Rozwoju

na lata 2007 – 2013

1. Tryb prac nad NPR - zgodnie z przyjętą przez Radę Ministrów 24 sierpnia br. „Informacją o stanie prac nad Narodowym Planem Rozwoju na lata 2007-2013" - przewiduje aktywny udział w pracach samorządów województw. Konwent Marszałków bardzo docenia i wspiera jedną z głównych linii strategicznych NPR dotyczącą umocnienia podejścia regionalnego na rzecz zmniejszania ujęcia sektorowego . W tym zakresie Marszałkowie wyrażają wolę współdziałania.

2. Podczas konsultacji i prowadzonych jednocześnie w ramach prac nad NPR spotkań warsztatowych z przedstawicielami Urzędów Marszałkowskich, pojawił się problem konieczności aktualizacji dokumentów strategicznych wszystkich województw, w aspekcie ich aktualności i przydatności do tworzenia dokumentów programowych na kolejny okres programowania. Uwzględniając postulaty regionów - MGiP zaproponowało, aby samorządy województw do 15 listopada 2004 roku, przygotowały dokument o nazwie: „Założenia aktualizacji strategii rozwoju województwa". Aktualizacja strategii uchwalonych przez sejmiki województw powinna zakończyć się w maju 2005 r. Dla wszystkich aktualizowanych strategii, ustalony został jednolity horyzont czasowy - rok 2020.

3. Konwent Marszałków z zaniepokojeniem odbiera sygnały o braku woli współpracy niektórych resortów ze stroną samorządową w ramach Międzyresortowego Zespołu ds. Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego działającego nad regionalnym uszczegółowieniem NPR. Świadczy o tym m.in. pominięcie przez nie w części diagnostycznej strategii sektorowych - wymiaru regionalnego. Tymczasem rolą Zespołu jest m.in. ustalenie podziału odpowiedzialności za poszczególne sfery tej polityki w oparciu o Założenia Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007 – 2013. Zgodnie z Założeniami NPR na lata 2007-2013 konieczne jest przesunięcie zakresu interwencji będących dotychczas domeną polityk sektorowych do polityki regionalnej i podzielenie ról pomiędzy państwem reprezentowanym przez ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego a samorządy województw. W trakcie dotychczasowego współdziałania nad NPR obserwujemy szczególny opór Ministerstwa Rolnictwa. Obszary wiejskie są zaś kluczowe dla odpowiedzialności samorządów województw za rozwój regionalny i przestrzenny. Konwent Marszałków oczekuje, że Zespół Międzyresortowy ds. NSRR wypracowując propozycje podziału kompetencji uwzględni zasadę subsydiarności, która jest fundamentem europejskiej polityki regionalnej. Jej przestrzeganie, jak wynika z doświadczeń innych krajów członkowskich UE zapewnia skuteczne i efektywne realizowanie priorytetów rozwoju regionalnego. Potwierdza to sukces lokalnej samorządności w Polsce, który zawdzięczamy reformom ustrojowym z początku lat 90-tych.

4. Wyzwania integracji europejskiej, których miarą jest kilkakrotnie wyższa niż dotąd skala finansowania rozwoju regionalnego w nowych krajach członkowskich wymagają szybkiego przyjęcia rozwiązań prawno-ustrojowych, które wyposażą samorządy województw w odpowiednie instrumenty zarządzania 16 odrębnymi programami operacyjnymi. Na poziomie rządu musi istnieć silny ośrodek koordynacji polityki regionalnej i polityk sektorowych, który będzie partnerem województw. W związku z powyższym Konwent apeluje o przyspieszenie prac nad ustawą o polityce regionalnej, która uszczegółowi kierunkowe zapisy Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego. Dla budowy silnej pozycji konkurencyjnej Polski w Europie, powinny zostać przyjęte rozwiązania, które umożliwią dynamizację rozwoju regionów.

5. Realizacja przez samorządy województw ustawowo powierzonych im funkcji w sferze rozwoju regionalnego, w tym realizacji 16 regionalnych programów operacyjnych na lata 2007 -2013, jest niemożliwa bez głębokiej reformy finansów publicznych. Występująca obecnie dychotomia między formalnymi kompetencjami i wynikającymi z nich zadaniami a finansowymi instrumentami działania oznacza, iż założenia reformy z 1999r., dotyczące poprawy efektywności alokacji środków publicznych poprzez rozszerzenie udziału samorządów w gospodarowaniu tymi środkami, nie zostało spełnione. Reforma systemu finansów publicznych winna być wsparta rzeczywistą decentralizacją zadań, wykonywanych obecnie przez agencje państwowe (sfera restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa i obszarów wiejskich oraz małych i średnich przedsiębiorstw). Centralne wspieranie tych sfer pozostawia na uboczu przesłanki wynikające ze zróżnicowanych regionalnie uwarunkowań i priorytetów.

Białystok, 28 października 2004 r.