Żadna inna dyscyplina w naszym regionie nie może się równać pod względem ilości medalowych krążków zdobytych przez podlaskich lekkoatletów. Ich znakomita passa zaczęła się w 1928 roku. Wówczas to, srebro na Mistrzostwach Polski Seniorów rozgrywanych na stadionie w Parku Agrykola w Warszawie wywalczył w biegu na 1,5 km – Kazimierz Kuźmicki z klubu ZMW (Związek Młodzieży Wiejskiej) Białystok.

Dwa lata później – w 1930 roku, podlascy lekkoatleci stanęli po raz pierwszy na najwyższym podium mistrzowskiej rywalizacji. Złoty medal w nietypowej rywalizacji – chodzie na 50 km w MP Seniorów zdobył Julian Strzałkowski z WKS 42 PP (Wojskowego Klubu Sportowego 42 Pułku Piechoty) Białystok. Ta konkurencja została rozegrana w Białymstoku: chodziarze startowali ze Stadionu Zwierzynieckiego i maszerowali do Nowosiółek, gdzie znajdował się półmetek trasy, i z powrotem jak najszybciej udawali się na stadion w Parku Zwierzynieckim.

Złoci bohaterowie z Jagiellonii

Prawdziwy „medalowy wysyp” sukcesów białostockich lekkoatletów nastąpił w latach 30., za sprawą zawodników Jagiellonii Białystok. Wśród nich brylowali – Edward Luckhaus i Kazimierz Kucharski. Pierwszy z nich zdobył 7 tytułów Mistrza Polski Seniorów, głównie w trójskoku, ale także w wielobojach (5-boju i 10-boju).

_{Kazimierz Kucharski zdobył dla barw Jagiellonii Białystok 6 złotych medali w Mistrzostwach Polski. Niniejsze zdjęcie ma dużą wartość historyczną, gdyż pokazuje jak wyglądał herb jagiellońskiego klubu w okresie przedwojennym, dobrze widoczny na piersi tego sportowca. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe.}

Natomiast Kucharski w jagiellońskich barwach sięgnął po 6 złotych medali w MP Seniorów (w biegach na 800 m i 1,5 km). Mógł on zdobyć również 7 tytuł, ale podczas MP-1935, w których jako 1. minął linię mety na dystansie 400 m, po zakończeniu biegu przyznał się sędziom, iż nieznacznie skrócił linię toru biegu. Nie było wyjścia – zgodnie z przepisami  musiał być zdyskwalifikowany, ale jednocześnie został uhonorowany nagrodą „Fair Play”.

_{Kazimierz Kuźmicki rozpoczął w 1928 roku serię medalowych osiągnięć lekkoatletów z naszego regionu w Mistrzostwach Polski. Na zdjęciu – prowadzi on w jednym z biegów przed słynnym Januszem Kusocińskim. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe.}

Mistrzowie w różnych kategoriach wiekowych

W latach powojennych lekkoatleci z naszego regionu zaczęli także udanie startować w Mistrzostwach Polski w innych kategoriach wiekowych – Młodzików (do lat 15), Juniorów Młodszych (do lat 17), Juniorów (do lat 19) i Młodzieżowej (do lat 22). Przy ogromnej mnogości sukcesów w tych zmaganiach, odnotujmy, iż pierwszymi złotymi medalistami w tych grupach wiekowych z naszego regionu byli:

- w 1953 roku Janusz Lewandowski z Ogniwa Białystok w MP Juniorów (w rzucie oszczepem),

- w 1955 roku Lucyna Werpachowska ze Sparty Białystok w MP Młodzików (w biegu na 100 m),

- w 1968 roku sztafeta 4 x 400 m Podlasia Białystok: Marek Długosielski, Grzegorz Sadowski, Edward Sznurkowski, Ireneusz Kutyłowski w MP Juniorów Młodszych,

- w 1984 roku Ryszard Ptaszyński z Juvenii Białystok w Młodzieżowych MP (w rzucie młotem).

Podlascy, lekkoatletyczni multimedaliści

Najwybitniejsi z podlaskich lekkoatletów w całej historii swoich startów we wszystkich grupach wiekowych Mistrzostw Polski, zgromadzili wręcz zawrotną ilość medali. Pierwsze miejsce na tej liście zajmuje kulomiotka Krystyna Zabawska, która jako reprezentantka Hańczy Suwałki, Jagiellonii Białystok i Podlasia Białystok, łącznie wywalczyła 40 medali, w tym: 35 złotych, 3 srebrne i 2 brązowe.

_{Krystyna Zabawska ma najlepszy spośród podlaskich lekkoatletów bilans startów w Mistrzostwach Polski – 40 medali, w tym: 35 złotych, 3 srebrne i 2 brązowe. Fot. z archiwum zawodniczki.}

Na drugim miejscu w tej zaszczytnej klasyfikacji plasuje się skoczkini wzwyż Kamila Lićwinko (Podlasie Białystok) – 38 medali, w tym: 26 złotych, 6 srebrnych i 6 brązowych. Trzecia pozycja na liście podlaskich, lekkoatletycznych multimedalistów należy do płotkarza i sprintera Damiana Czykiera – 36 medali, w tym 20 złotych, 8 srebrnych i 8 brązowych.

Łącznie na podium w Mistrzostwach Polski stanęło 728 lekkoatletów z 46 klubów naszego regionu. W relacji klubowej zdecydowany prym wiedzie Podlasie Białystok. Jego reprezentanci sięgnęli ogółem po 855 krążków (287 złotych, 283 srebrne, 285 brązowych).

W niniejszym tekście możemy jedynie przedstawić zaledwie zarys medalowych sukcesów lekkoatletów z Okręgu Podlaskiego w historii ich startów w Mistrzostwach Polski. Wszystkich, których interesują szczegółowe dane na ten temat, zapraszamy do „kącika historycznego” na stronie Podlaskiego Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki.

Jerzy Górko

oprac. Marcin Nawrocki