- Nasze województwo zostało poddane analizie jako jedne z czterech w Polsce. Z punktu widzenia rozwoju naszego regionu poruszane w nim kwestie są bardzo ważne. Zarówno dla zarządu województwa, ale i samorządu ważne jest by rozwój województwa przebiegał równomiernie – podkreślał jeszcze przed konferencją Jerzy Leszczyński, Marszałek Województwa Podlaskiego. – Jeśli chodzi o obszary wiejskie to bardzo ważne jest by zatrzymać u nas ludzi młodych, a z drugiej  strony trzeba też wspierać rolnictwo, bo jest ono podstawą naszej gospodarki. Na konferencji chcemy się skupić głównie na tym, jak uaktywnić, wzmocnić obszary wiejskie poza dużymi miastami. Mam nadzieję, że wypracujemy wnioski które będą wspierać rozwój województwa.

Raport w sprawie Podlaskiego przedstawił na konferencji Andrzej Kwieciński z OECD. Wynika z niego, że Podlaskie ciągle jest mało dostępnym województwem, zarówno jeśli chodzi o infrastrukturę drogową, kolejową w gminach i województwie, ale też jeśli chodzi o zaopatrzenie energii.  Drugim ważnym elementem musi być dywersyfikacja dochodów. Na obszarach wiejskich ważny powinien być nie tylko rozwój rolnictwa ale i rozwój przedsiębiorczości. 

- I tutaj jest widzę największe wyzwanie – bo żeby rozwijać musi być dostępność energii, dróg, internetu. Ważne są i zasoby ludzkie, a więc: podnoszenie kompetencji, dostosowania wykształcenia zawodowego do potrzeb na danym terenie – na co w naszym programie operacyjnym zwracamy uwagę – podkreśla marszałek Jerzy Leszczyński. - I najważniejsze -  żeby rozwijać obszary wiejskie musi być dobra współpraca między wszystkimi szczeblami – przygotowując strategię musimy wspólne cele wypracować miedzy gminami, powiatami i rządem.

Raport stanowi kompleksową i dogłębna analizę aktualnych trendów dotyczących produkcyjności, innowacji i potencjału na obszarach wiejskich i małych miast, poziomu i rodzaju dostarczanych usług, systemów użytkowania ziemi, planowania przestrzennego oraz jakości życia i stopnia włączenia społecznego.

Wśród najważniejszych wniosków i rekomendacji dla Podlaskiego znalazły się:

- ustalanie priorytetów inwestycyjnych w strategiach rozwoju województwa, rozwoju obszarów wiejskich oraz gmin
- zwiększanie wydajności Rolnictwa
- wzmacnianie zróżnicowania gospodarczego i przedsiębiorczości
- kolokacja i wspólne świadczenie usług oraz wsparcie współpracy międzygminnej
- wsparcie produkcji energii odnawialnej
- bardziej efektywne narzędzia do planowania przestrzennego i zarządzania ziemią

Prof. Monika Stanny z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN podkreśliła, że choć w Podlaskiem dominuje rolnictwo tradycyjne, to coraz wyraźniej widać też nowe kierunki działalności, np. przetwórstwo rolno-spożywcze czy turystykę. Zdaniem prof. Stanny warto zabiegać m.in. o zwiększenie dostępu do rynków (poprzez rozwijanie transportu publicznego, budowę dróg, tworzenie centrów usług wspólnych), podnoszenie jakości kształcenia na obszarach wiejskich. Gospodarstwa domowe powinny posiadać bardziej zróżnicowane źródła dochodu (nie tylko z gospodarstwa), a rolnictwo musi szukać nowych funkcji, np. przyrodniczych. To może pomóc w zatrzymaniu mieszkańców wsi i przeciwdziałać emigracji do większych ośrodków.

Odnosząc się do treści zawartych w raporcie, prof. Stanny podkreśliła, że w regionie zachodzą procesy globalne, takie jak starzenie się ludności, tworzenie miejsc pracy poza rolnictwem, depopulacja, które generują problemy w skali lokalnej. Dlatego Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN rekomenduje, by na poziomie centralnym powstały programy ukierunkowane na rozwiązywanie tych problemów, ale by były zarządzane na poziomie regionalnym.

Po wystąpieniach ekspertów przeszedł czas na dyskusję. Wzięli w niej udział marszałek Jerzy Leszczyński, członek zarządu Stefan Krajewski, dyrektor Renata Calak z Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, wiceprzewodniczący Związku Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego Marek Kaczyński oraz dr Bogdan Rogaski z Izby Przemysłowo-Handlowej w Białymstoku.

Uczestnicy dyskusji podzielili się swoimi przemyśleniami na temat wspierania rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich oraz przeciwdziałania migracjom i wyludnianiu się podlaskich wsi. Ich zdaniem powinno być więcej środków na wiejską przedsiębiorczość, nadal trzeba też zwiększać dostępność transportową województwa, a zwłaszcza wykorzystanie korytarzy międzynarodowych. To pozwoli na tworzenie bardziej rozporoszonych miejsc pracy. Trzeba zwiększać dostęp ludności do szerokopasmowego internetu, a także inwestować w energetykę odnawialną, która ma u nas dobre warunki do rozwoju. W przypadku gmin, w których proces wyludniania jest najbardziej odczuwalny, warto rozważyć możliwość łączenia samorządów. Należy również wspierać bardziej zrównoważony rozwój całego regionu. 

(mk, isj)