Premier podkreślił w liście, że rocznica uchwalenia Konstytucji to czas tryumfu, ale też refleksji nad polską historią. Konstytucja 3 Maja stała się bowiem jednym z filarów polskiej tożsamości narodowej. „Dla kolejnych generacji Polaków była symbolem niepodległości i dążenia do budowy nowoczesnego, europejskiego państwa. Do dziś pozostaje świadectwem odpowiedzialności za kraj i polskiej tęsknoty do wolności” (pełna treść listu w załączeniu – przyp. red.).

Mamy z czego być dumni

W Białymstoku uroczystości rozpoczęły się wcześnie rano. O godz. 9 marszałek złożył kwiaty przed pomnikiem Konstytucji 3 Maja w Parku Zwierzynieckim. O tej samej porze  – w jego imieniu –  w uroczystej liturgii w Cerkwi pw. św. Mikołaja uczestniczył sekretarz województwa Tomasz Szeweluk, a marszałek o godz. 11 wziął udział we mszy św. w białostockiej Katedrze, którą koncelebrował metropolita białostocki abp Józef Guzdek.

Następnie rozpoczęły się główne uroczystości przed pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego na Rynku Kościuszki.

– 231. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja to doniosłe wydarzenie, z którego powinniśmy być dumni i celebrować je z należytą powagą i szacunkiem. To bowiem bardzo ważne święto dla wszystkich Polaków. Upamiętnia przyjęcie pierwszej w Europie i drugiej na świecie spisanej konstytucji. Uchwalając w 1791 r. ustawę zasadniczą, Polacy stali się narodem, nie tylko kształtującym własną historię i tożsamość, ale też mającym realny wpływ na rozwój państwowości innych krajów. Mamy z czego być dumni! – mówił  marszałek Artur Kosicki.

Z kolei wojewoda Bohdan Paszkowski podkreśli, że choć Konstytucja powstała wiele lat temu, to jej wartości są ponadczasowe.

– Te wartości związane z polską wolnością i niepodległością są nam wszystkim bliskie – stwierdził wojewoda. – Spoczywa nad nami obowiązek, abyśmy nasze państwo rozwijali jak najlepiej. Żeby było one silne, bezpieczne, dostatnie. Żeby naszym obywatelom zapewnić przestrzeń wolności i zasobności. Myślę, że w ten sposób spełnimy marzenia, postulaty i aspiracje twórców Konstytucji 3 Maja.

Z kolei prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski ocenił, że Konstytucja 3 Maja to najważniejszy, a przynajmniej najsłynniejszy akt prawny w dziejach Polski. Celebrowanie rocznicy jej powstania to święto wszystkich Polaków i narodowego ducha.

Duma i wzruszenie

Na uroczystości przybyli m.in.: minister Adam Andruszkiewicz, parlamentarzyści, radni wojewódzcy z przewodniczącym Bogusławem Dębskim, przedstawiciele „Solidarności”, radni miejscy, duchowni różnych wyznań, służby mundurowe (wojsko, policja, straż graniczna, straż pożarna), organizacje kombatanckie, harcerze, a także tłumy mieszkańców miasta i regionu, którzy zgromadzili się na placu przed pomnikiem Piłsudskiego. Wiele osób miało flagi Polski i biało-czerwone kotyliony.

– Mieszkamy w Mońkach, ale chcieliśmy pokazać dzieciom, jak ważne jest to święto. A tu, w Białymstoku, w takiej oprawie, w otoczeniu tylu znamienitych gości przeżywamy je szczególnie. Czujemy wzruszenie i dumę z tego, że jesteśmy Polakami – powiedziała Sylwia Grabowska, która na uroczystości przyjechała z mężem, teściami i dziećmi.

Takich rodzin na placu było wiele. Święto 3 Maja postanowili uczcić wspólnie, z innymi Polakami, co wzmacniało w nich poczucie wspólnoty i tożsamości narodowej.

Mocni jednością i wierności ideałom

Natomiast Wiesława Burnos uczestniczyła we mszy św. oraz części patriotyczno-artystycznej w Suchowoli, a następnie złożyła kwiaty przed pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego w Sokółce – w trakcie trwających tam uroczystości patriotycznych.

– My dzisiaj potrzebujemy być mocni jednością i wierności ideałom. Tylko wtedy, tak jak w przeszłości, będziemy w stanie zadziwić świat i Europę wkładem pracy w obronę demokracji i moralnego ładu społecznego, a więc tych wartości, które zawiera Konstytucja 3 Maja – powiedziała Wiesława Burnos.

W Łomży wicemarszałka Marka Olbrysia reprezentował podczas uroczystości Mariusz Rytel z urzędu marszałkowskiego.

***

Święto Konstytucji 3 Maja jest jednym z najważniejszych świąt państwowych Rzeczypospolitej Polskiej. Obchodzone jest na pamiątkę uchwalenia pierwszej w Europie, a drugiej na świecie ustawy zasadniczej, czyli nadrzędnego aktu prawnego określającego zasady działania państwa oraz prawa i obowiązki obywateli.

Konstytucja została uchwalona przez Sejm i podpisana przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1791 r. w Sali Senatorskiej Zamku Warszawskiego. Autorem tekstu był sam król oraz m.in. Hugo Kołłątaj, Ignacy Potocki, Stanisław Małachowski, Stanisław Staszic i Adam Stanisław Krasiński. Dokument, zatwierdzony po siedmiogodzinnych obradach przez Sejm Czteroletni, jego autorzy określili jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”. Konstytucja wprowadziła m.in. trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, ograniczyła przywileje szlachty, zniosła liberum veto i wolną elekcję.

Tekst Konstytucji nie jest obszerny – liczy 11 stron. Dokument jest przechowywany w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie.

Barbara Likowska-Matys
red.: Małgorzata Półtorak
fot.: Kamil Timoszuk, Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Turystyki w Suchowoli