Dodana: 6 sierpień 2019 13:23

Zmodyfikowana: 6 sierpień 2019 13:23

Nowe zakupy antykwaryczne Książnicy Podlaskiej

Dokumenty z XVIII, XIX i XX wieku, związane z obszarem obecnego województwa podlaskiego oraz pierwsze wydanie powieści „Bene nati" Elizy Orzeszkowej z 1891 roku zakupiła podczas aukcji antykwarycznych Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku. Nowe nabytki trafiły do Działu Zbiorów Specjalnych Książnicy Podlaskiej.

Książka autorstwa E. Orzeszkowej pt.: "Bene Nati" z 1891  -rozłożona na stole: na lewej stronie portret autorki, po prawej - strona tytułowa.

Jednym z zakupionych dokumentów jest kwit na „podymne i półpodymne z dóbr wieyskich królewskich dobra Rybniki", datowany w Bielsku 22 IX 1791 roku. To dokument, stanowiący rodzaj deklaracji, że z dóbr Rybniki - królewszczyzny (od XVI w. dobra państwowe Rzeczypospolitej) znajdującej się w starostwie knyszyńskim ziemi bielskiej województwa podlaskiego, w roku 1791 pobrany zostanie podatek (tzw. podymne – podatek pobierany od każdego domu, tj. gospodarstwa) w wysokości 42,10 zł. W dokumencie znajdziemy też wyliczenie poszczególnych rat.

Kolejnym zakupionym dokumentem jest wypis z herbarza „Korona Polska" Kaspra Niesieckiego, dotyczący herbu Pomian, wystawiony dla Bartłomieja Sakowskiego, syna Jakuba, około 1800-1802 roku. Kuriozum tego dokumentu polega na tym, że nigdy nie istniał ród Sakowskich herbu Pomian. Herbarz Niesieckiego nie obejmował wielu rodzin szlacheckich i ich herbów, nie było tam także rodziny Sakowskich, dlatego herb Pomian został „wypożyczony" przez Bartłomieja Sakowskiego od rodziny Sakowiczów, która w tymże herbarzu figurowała.

Książnica Podlaska nabyła także dokument z 1892 roku, zawierający dane statystyczne guberni łomżyńskiej („Statistika naczelnnich mjest. Lomżinskaja Gubernia") opracowane przez Warszawski Komitet Statystyczny. Oferowany zeszyt zawiera statystykę gminną. Część pierwszą stanowi tekst, w drugiej zamieszczono tabele statystyczne.

 „Najmłodszy" spośród nowych nabytków jest zestaw jednodniówek z okresu stalinizmu - 16 sztuk z 1954 roku, a wśród nich m. in. Gazeta gminy Krynki, pow. Sokółka (12.06.1954), Gazeta gminy Janów, pow. Sokółka (9.06.1954), Gazeta gminy Zabłudów, pow. Białystok (2.06.). Jednodniówki zawierają anonimowe teksty propagandowe piętnujące kułaków, pijaków i bumelantów (wymieniając ich z imienia i nazwiska) i wychwalające gospodarzy nowej epoki („Franciszek Włodarczyk – wzorowy gospodarz ukończył siewy").

Zbiory Książnicy Podlaskiej powiększyły się także o pierwsze wydanie powieści Elizy Orzeszkowej „Bene nati. Powieść wiejska” z 1891 roku z przedmową doktora Piotra Chmielowskiego, rysunkami Piotra Stachiewicza i portretem Autorki.

Nowe nabytki trafiły do Działu Zbiorów Specjalnych Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku. Te, pochodzące z XIX i XX wieku są dostępne na miejscu, dokument z XVIII wieku należy do zbiorów szczególnie cennych, zasady jego udostępniania określa Regulamin udostępniania zbiorów szczególnie cennych, dostępny na stronie: http://bip.kp.wrotapodlasia.pl/regulaminy/.

mat.Książnica Podlaska/red.art

Logo serwisu Twitter Logo serwisu Facebook