Dodana: 28 lipiec 2017 15:18

Zmodyfikowana: 28 lipiec 2017 15:19

Dzień esperanta, dzień językowej sprawiedliwości

Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego i Białostockie Towarzystwo Esperantystów, doceniając możliwości jakie dla poznawania przez obcokrajowców polskiej literatury pięknej stwarza język esperanto, zaprosili białostoczan w dniu 26 lipca o godz. 18.00 na Rynek Kościuszki , gdzie kiedyś Ludwik Zamenhof został zainspirowany do stworzenia uniwersalnego języka.

Ilustracja do artykułu IMG_7739.JPG

Zaproponowano gościom w ramach akcji „Podziel się książką” skorzystanie z bezpłatnej możliwości wzięcia ze stoiska książki w języku polskim do przeczytania, zapoznania się z książkami wydanymi w języku esperanto w Białymstoku w 21. wieku, wzięcie udziału w konkursie wiedzy o języku esperanto. Było barwnie, kolorowo, bowiem spotkanie ubarwiała PODLASKA OKTAWA KULTUR . Goście stoiska mogli wylosować płyty do nauki języka esperanto, odpowiadając na trudne pytania dotyczące języka esperanto.

26 lipca 1887 roku został opublikowany pierwszy podręcznik do nauki języka esperanto. Jego autorem był urodzony w Białymstoku inicjator idei i uniwersalnego języka Ludwik Zamenhof. Celem esperanta jest zastosowanie tego języka głównie w relacjach między ludźmi posługującymi się różnymi językami aby uczynić ich komunikację neutralną i sprawiedliwą. Dzięki temu nikt nie czuje się uprzywilejowany wobec innego. Między sobą wszyscy nadal porozumiewaliby się własnymi językami.

Proponujemy światu przyjąć i świętować 26 lipca jako dzień sprawiedliwej komunikacji, a co za tym idzie sprawiedliwych relacji między kulturami, narodami i grupami etnicznymi – zadeklarowali przed laty esperantyści.

Sprawiedliwa komunikacja to sytuacja, w której wszyscy rozmówcy dysponują tymi samymi językowymi możliwościami. Jeżeli kilka osób używa swojego rodzimego języka, podczas gdy dla innych ten język jest obcy, jest oczywiste że wtedy nie może być mowy o sprawiedliwej komunikacji.

Już w roku 1922 czterdziestu członków Francuskiej Akademii Nauk  w Rezolucji z dnia 1 lipca nazwało język esperanto „…wzorcowym przykładem logiki i prostoty”.

Idea esperanta dostarcza neutralnego narzędzia zapewniającego językowe prawa człowieka w międzynarodowym wymiarze.

 „Ze wszystkich planowych języków świata esperanto jest dziś najbardziej znane i najczęściej używane. Sądzę, że przyniesie ono wiele korzyści jeśli ludzie potraktują je poważnie. Esperanto wymaga mniej czasu na naukę niż jakikolwiek „etniczny” język,  ponieważ odznacza się regularnością i logiką – nie zawiera wyjątków. Jednak można w esperanto powiedzieć wszystko co się chce ponieważ wszyscy mogą łatwo tworzyć nowe słowa...”- stwierdził światowej sławy lingwistki dr. Tove Skutnabb-Kangas.

 „…Wzmocnić prawa mówiących różnymi językami (dając im język uniwersalny) jest zagadnieniem, w które esperanto wnosi swój znaczący wkład” -  to zdanie innego znanego lingwisty Roberta Phillipsona.

W roku 2014 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjęło decyzję o wpisaniu esperanta na Polską Listę Niematerialnego Dziedzictwa Narodowego. Uznano, że polska literatura ma dodatkową szansę zaistnieć w świecie dzięki tłumaczeniom na esperanto lub z wykorzystaniem języka esperanto jako pomostowego do tłumaczeń.

W maju 1910 roku Ludwik Zamenhof przesłał Elizie Orzeszkowej egzemplarz „Marty” przetłumaczony na język esperanto z autografem  „Szlachetnej Pani Elizie…”. Wiele lat później egzemplarz ten trafił do Działu Zbiorów Specjalnych Książnicy Podlaskiej. Jest dodatkowo sygnowany prywatnym stemplem zbiorów Elizy Orzeszkowej.

W tym samym roku „Marta” została przetłumaczona z esperanta na język japoński i na wiele lat weszła w Japonii do kanonu lektur szkolnych. Kolejne wydania „Marty” w języku esperanto ukazały się w latach: 1924, 1928, 1968 i 1999. W roku  2016 Jang Jeong – Ryeol profesor Kolegium Koĝe/Busan w Korei przetłumaczył i wydał koreańską wersję powieści. Czytelnicy Książnicy Podlaskiej – filii „Esperanto-Libraro” zawieźli ją w prezencie do Muzeum Elizy Orzeszkowej w Grodnie. 

E. Karczewska

Fot. H. Marcinkiewicz

Logo serwisu Twitter Logo serwisu Facebook